Wie regelmatig op de zaak en thuis werkt met zijn laptop weet hoe vervelend het kan zijn om steeds alles af te moeten breken en weer op te moeten bouwen. Vooral de laptop adapter breekt mensen op. Daarom kiezen steeds meer mensen voor een tweede adapter en daarom krijgen we daar ook meer vragen over.

In het kort is het antwoord: Misschien, maar wees voorzichtig!

Hieronder noemen wij waar je allemaal op moet letten.

Moet de nieuwe adapter van hetzelfde merk zijn?

Nee, dat hoeft niet maar kan wel handig zijn.

Bij dezelfde prijs is het natuurlijk handig om hetzelfde merk en type aan te schaffen. Je weet dan zeker dat de adapter goed met de laptop samen zal werken. Maar nodig is het zeker niet en economisch slim is dit beleid meestal ook niet. De prijs kan soms tot 50% schelen en omdat sommige merk adapters rond de €100 kosten, is het vaak dus de moeite waard om even verder rond te kijken.

Hoe kies je een vervangende adapter?

Veel aanbieders bieden online de mogelijkheid om het originele typenummer in te voeren zodat daarmee vervangende adapters kunnen worden aangeboden. Wie echter iets meer weet, kan eenvoudig achterhalen of de adapter geschikt is.

Op de achterkant van iedere adapter staat een aantal gegevens. Ook voor mensen die niets met techniek hebben, zijn deze gegevens eenvoudig te interpreteren.

Er zijn drie dingen van belang: de spanning, de stroomsterkte en de plug die in de laptop moet worden gestoken.

Spanning

De spanning moet (nagenoeg) gelijk zijn aan de originele adapter.
De spanning wordt uitgedrukt in volt (V). 

Voor de meeste laptops is dat ergens tussen de 17 en 20 volt. De spanning is kritisch, dat wil zeggen dat als de adapter een andere spanning afgeeft dan de benodigde spanning van de laptop, er problemen zullen ontstaan. Een te lage spanning zal er voor zorgen dat de laptop het niet zal doen, maar dit kan ook schade toebrengen aan de accu in de laptop. De accu wordt dan namelijk op hetzelfde moment ontladen en opgeladen. Je merkt bij een te lage spanning dan ook dat vaak de oplader in de laptop heel warm wordt.

Wanneer de adapter een te hoge spanning aflevert aan de laptop, kan deze doorbranden. Heb je geluk, dan brandt er een zekering door, heb je pech, dan branden essentiële onderdelen van de laptop door. Vaak wordt een afwijking van 5% nog wel toegestaan. Heb je dus een originele adapter van 19 volt en de vervangende adapter levert 19,5 volt, dan gaat dat vaak dus nog wel goed. Kies echter bij voorkeur een adapter die precies dezelfde spanning aflevert als de originele adapter.

Stroomsterkte

De maximale stroomsterkte moet gelijk of hoger zijn dan die van de originele adapter.
De stroomsterkte wordt uitgedrukt in Ampère (A).

Een hogere stroomsterkte schaadt de laptop niet. In feite geeft de adapter dat af waar om gevraagd wordt. We praten dus over een maximale stroomsterkte omdat die dit de stroomsterkte waarde is die de adapter maximaal kan leveren aan de laptop.

Andersom, dus wanneer de adapter een maximale stroomsterkte afgeeft die lager is dan waar de laptop om vraagt, dan kunnen er bijzonder vervelende dingen gebeuren. De adapter probeert iets te leveren wat het niet kan (er wordt als het ware te hard aan getrokken) en daardoor branden onderdelen door of worden ze erg heet waardoor apparatuur schade, maar ook brand kan ontstaan.

De plug

De plug die in de adapter wordt gestoken moet natuurlijk passen. Maar minstens zo belangrijk als dat is dat de polariteit van de plug zo moet zijn ingesteld als dat de laptop dit vereist. Bij de meeste pluggen is de kern positief en de buitenkant van de plug negatief. Soms is dat echter ook andersom. Dit wordt achter op de originele adapter vertoond door middel van een schematische tekening.

Overigens bestaan er verschillende oplossingen om de pluggen via opzetstukken om te vormen naar andere pluggen. Hiermee krijg je een meer universele adapter.

Hoe veel stroom gebruikt een adapter?

Een steeds meer voorkomende vraag is die van de stroomkosten. Wat kost het nu om een laptop een werkdag (8 uur) en uiteindelijk een jaar aan te hebben staan?

Laten we eens uitgaan van een laptop die 18 Volt en 2 Ampère gebruikt. De kosten die betaald worden, worden berekend over het opgenomen vermogen (Watt). Het vermogen van dit laptop wordt berekend met de formule P = U × I waarbij P=vermogen (Watt), U=spanning (Volt) en I=stroomsterkte(A) is en dus P = 18V × 2A = 36W.

De praktijk leert dat adapters niet 100% efficiënt zijn. Ongeveer de helft (50%) gaat verloren aan onder andere warmte. Dit betekent dat als de adapter 36W levert, hij misschien wel 75W consumeert. 75W is hetzelfde als 0,075kW (kilowatt de eenheid die energiebedrijven gebruiken om de energienota op te maken). Voor 8 uur (een werkdag) wordt dan 8 × 0,075kW = 0,6kW verbruikt. Zeg dat de energieleverancier €0,20 per kWh berekend, dan zijn de kosten dus 0,6kW × €0,20kWh en dus ongeveer €0,12 per werkdag.

Gaan we uit van 5 werkdagen per week en 47 werkweken per jaar, dan zien we dat het stroomgebruik van een laptop ongeveer €0,12 × 5 × 47 ≈ €28 per jaar kost.

Nuancering

Bovenstaande is natuurlijk maar een globale berekening en gaat ook uit van 8 uur op vol vermogen en gebruik alleen op werkdagen en werkuren. De praktijk is echter anders. Een adapter hoeft niet altijd 100% vermogen te leveren. Als de accu voller wordt, trekt hij minder stroom en daarmee worden de kosten lager. Een volle accu zorgt er voor dat de adapter maar weinig stroom hoeft te leveren.

Maar op het moment dat de adapter nog wel in het stopcontact is gestoken (dus ‘aan staat’) en de laptop daar niet op aangesloten is, gebruikt deze nog steeds stroom. Dit is wel veel minder dan wanneer de laptop aan staat, maar er vindt wel degelijk gebruik plaats. Het is een misvatting te denken dat een adapter waar geen apparaat op is aangesloten, geen stroom zou verbruiken. Vooral mensen met twee adapters (een thuis en een op de zaak) hebben meestal een, maar vaak twee adapters 24 uur per dag aangesloten op het elektriciteitsnet.

Wanneer we dit gaan uitdrukken in geld, dan schrik je waarschijnlijk niet erg van de extra kosten, maar vermenigvuldig je dit met het aantal mensen in bijvoorbeeld Nederland die hun adapters continue in het stopcontact laten zitten, dan begrijp je meteen dat op het gebied van duurzaamheid hier snel sprongen mee gemaakt zouden kunnen worden door domweg de stekker uit het stopcontact te trekken als de apparaten niet gebruikt worden.

Door de adapters in het stopcontact te laten zitten, nemen de kosten dus toe. Ook wordt een laptop vaak ’s avonds gebruikt, in het weekeinde of soms alleen op de accu. Allemaal zaken die invloed uitoefenen op de uiteindelijke kosten. Praktijk onderzoeken van twee jaar geleden lieten een kostenplaatje voor het gebruik van een gemiddelde laptop zien van ongeveer €86 per jaar.